Een besmettelijke ziekte

Eigenlijk had ik het probleem al een hele tijd geleden opgemerkt, maar laat ons zeggen dat door andere prioriteiten, ooh wat kan ik het toch goed uitleggen hé, het probleem pas twee weken geleden is aangepakt! Ik zit namelijk met een vervelende bacterie opgescheept. Ze hadden er nochtans al her en der voor gewaarschuwd dat in de zomermaanden zo'n bacteriën zich nogal vlot kunnen verspreiden. En voor ge het weet zit ge er dus zelf mee. Het probleem betreft hier namelijk een geval van besmetting door de bacterie Erwinia amylovora. En dat het een vervelende besmetting is neemt dat maar van mij aan. Overal bruine plekskes die helemaal verschrompelen en 't is daarenboven nog besmettelijk ook, er zijn plezantere dingen om mee te maken. Maar ach met de nodige maatregelen zal dat misschien wel snel over zijn dat hoop ik tenminste. Want net nu ik bezig ben om plannen te maken voor de aanleg van mijn boomgaard steekt dit dus op. Ja ja bacterievuur ook wel perenvuur genoemd op één van mijn meidoorn-struikjes in de heg, of wat hadden jullie anders gedacht.


De aangetaste takjes werden verwijderd en steken al in de stoof, kwestie van zeker te zijn dat we daar geen last meer van hebben! Of moet ik nog andere maatregelen nemen?

De heg begint na drie jaar eindelijk wat te groeien. Langst de ene kant is dat natuurlijk normaal want de eerste jaren steken ze veel energie in de vorming van hun wortelgestel. Bovendien heb ik ook elk jaar de nodige snoei uitgevoerd in de hoop dat de struikjes zich dusdanig zouden ontwikkelen dat ze het wat breed laten hangen en bijgevolg misschien het gras de baas kunnen. Maar voorlopig ziet het er naar uit dat ik nog enkele jaren zelf de bosmaaier ter hand zal moeten nemen zoals je op de foto heel duidelijk kan zien.

De winter staat voor de deur

En dus heb ik hier de laatste week nog serieus de handen uit de mouwen gestoken. Niet minder dan 205 plantjes kregen een plaatsje in den hof. Allereerst heb ik hier met mijn 180 (dat telt door natuurlijk) haagplantjes een nieuwe tuinkamer gecreëerd. Hagen zorgen immers voor duidelijke lijnen en vormen, een indeling, ze brengen structuur in de tuin. Het zijn zicht- en windschermen waarmee je beschutte en warme(re) plekjes creëert voor mens en dier bijvoorbeeld vlinders. Vogels zoeken graag een haag op als nest- en schuilplaats.

Hagen zijn samen met heggen, houtkanten, knotbomen en boomgaarden allemaal natuurlijke elementen die ons landschap vorm geven. Deze resterende landschapselementen vormen belangrijke schakels in onze versnipperde natuur. Ze functioneren niet alleen als schuilplaats en voedselbron voor vele dier- en plantensoorten. De dieren en planten(zaden) verplaatsen zich ook via lineaire begroeiingen en stapstenen naar andere leefgebieden.

Ik koos hier voor een gemengde haag bestaande uit beuk, haagbeuk en meidoorn. In gemengde hagen kunnen ziekten en plagen zich moeilijker uitbreiden en men heeft een mooi blad-effect in zowel het voorjaar als het najaar. De meidoorn zorgt met zijn stekels dan weer voor veilige plekken voor vogels om hun nest te maken.
Bovendien hebben gemengde hagen een veel grotere natuurwaarde dan in vergelijking met bijvoorbeeld een monotone beukenhaag. Laat staan in vergelijking met een coniferenhaag en daar reken ik zeker ook de taxus onder die ook tot de familie van de coniferen hoort. Vandaar dat ik hier al eens eerder schreef dat ik die taxushaag die nog aan één kant van het huis er op termijn absoluut uit wil.

En ik zie nu al dat het de juiste beslissing is geweest. Ook al zal het me binnen enkele jaren toch jaarlijks een snoeibeurt kosten.
Misschien valt het je ook op dat er voor de haag nog een stuk omgefreesd is. Awel omdat ik zo jaloers ben op Bart zijn eigenwijze bloemenweide wil ik hier volgend jaar ook wat bloemen inzaaien zoals de wilde peen, boerenwormkruid, margrieten, klaver, knoopkruid, bevernel, ... .

En dat was nog niet alles. Achteraan op onze wei kan het zeker in de winter nogal nat zijn. Daarom gingen een stuk of 20 poten van wilg hier de grond in. Deze afgezaagde wilgentakken steek je gewoon in de grond en met een beetje geluk slaagt hij aan en vormt zo een kloon van de moederplant. En 't is gelukkig eens een tuin aanplanting die geen geld kost; dat compenseert het voorgaande zullen we maar denken.

De knotwilg is in ieder geval een meer dan boeiende boom die het gevolg is van menselijke activiteit doordat hij op geregelde tijden tot een knotboom wordt gesnoeid. Ze herbergen heel wat dierlijk en plantaardig leven; op de schors vind je (korst)mossen en honderden insecten komen af op het stuifmeel dat al erg vroeg op het jaar verschijnt. In februari/maart zie je dan ook de eerste hommelkoninginnen en bijen op de wilgenkatjes. Maar daar is het nog wel enkele jaren op wachten
Zeker met de kleine stammetjes die ik heb uitgekozen. Op zich maakt dat allemaal niet zo veel uit; het is alleen een kwestie van meer geduld hebben.

En de aandachtige lezers zullen al uitgeteld hebben dat ik nog niet aan mijn 205 plantjes zit. Inderdaad kweepeer, hop, bruidssluier en een boerenjasmijn werden aangekocht en uitgeplant. Terwijl de dagkoekoeksbloem van eigen kweek is.

Nu nog even de waterkraan aflaten en de regenton leeg laten lopen en we zijn klaar voor de winter.

Bij deze wil ik nog even ps-en dat in de laatste 2 afleveringen van tuindromen met Mark er veel aandacht was voor ecologische tuinen. Met onder andere een bezoek aan de prettige wildernis, de aanleg van een bloesem- en besrijke heg, nestgelegenheid voor solitaire bijen en de ecologische stadstuin die beschreven staat in het boek stappen naar een ecologische siertuin van velt, een geweldig boek trouwens. Misschien eens een briefje sturen naar de Sint of alhier te bestellen.

Ik behaag, jij ook

Lange tijd was ik aan het twijfelen of ik rond ons gras-,kippen-,terras- en speel-weide nog haag zou zetten. Langs de ene kant wil ik genieten van het zicht op de schapen. Maar langs de andere kant is het natuurlijk wel heel leuk dat je de tuin niet in één oogopslag kan overzien en echt een wandelingetje moet maken. Vandaar dus dat er hier binnen enkele weken zo'n 60 meter haag wordt bijgeplant. Een deel daarvan komt in de plaats van de coniferen en de rest dus hier.
Mijn bestelling plaatste ik deze week via de actie behaag onze Kempen. Eerder bestelde ik daar ook al heel wat heg-planten. Deze staan rond de wei, maar zijn voorlopig nog te klein om er op deze foto veel van te zien.

De fruitbomen daar gaan we nog wat mee wachten, maar ik kon het toch niet laten om hop te bestellen. Nu heb ik hier al wel een beetje hop. En deze is zelfs zo hard in trek dat afgelopen zomer de blaadjes helemaal werden opgepeuzeld door de rupsen van het icarusblauwtje, de gehakkelde aurelia en het boomblauwtje. Dit is voor mij echter geen reden tot panikeren. Integendeel eerder een reden om er nog wat bij te zetten; deze mag dus onze wilgentenenhut volledig gaan overwoekeren.
Ik stelde ook voor aan vrouwlief om kweeperen en mispels te zetten. Maar kreeg toch enkele kritische vragen zoals "en wie gaat die confituur dan maken", "en is dat wel lekker", ... . En ik moest eerlijk toegeven dat ik eigenlijk niet echt goed meer weet hoe de smaak ervan is.
Maar in het boek; Een tuin van eten , vier seizoenen oogst van Peter Bauwens las ik het volgende over de kweepeer;















De fijnste herfstgeur oogst je van kweepeer. Voor veel mensen is dat nog een beetje een vreemde vrucht. De kleine bomen of grote struiken bloeien prachtig in het voorjaar en vormen in oktober een indrukwekkende, geurige oogst aan harde, gele, peervormige vruchten. Kweeperen zijn enkele weken lang houdbaar en je kunt ze in huis bewaren als geur- en sfeermaker. De vruchten zijn niet zo uit de hand te eten, maar kunnen wel verwerkt worden in taarten, gecombineerd in appelmoes of als basis voor jam en geurige thee gebruikt worden. Net voor het invallen van de winter vormt een schaal met kweeperen, noten, appels en peren een heerlijke oogst die tot diep in de winter smaak en aroma in huis en keuken kan brengen.

U begrijpt dat ik onmiddellijk overstag ging.

heg; de soortenkeuze

Dit is het zicht dat we hebben vanuit de keuken en ons terras. Nu al de maïs van de omliggende velden weg is hebben we terug een open uitzicht en dat is echt wel fijn.
Het geeft toch een heel ander gevoel zo'n uitzicht te hebben en zeker in de herfst/winter de silhouetten van de bomen te zien. Voor alle duidelijkheid het groen stuk is van ons en dat mag je zowel letterlijk als figuurlijk nemen wat van de buur-boeren niet gezegd kan worden.
De wind heeft hier over enkele kilometers vrij spel en het kan hier dus serieus hard waaien. Bovendien is er vanaf de straatkant (ook al passeert er niet zo heel veel volk) wel een serieuze inkijk.
Twee goede redenen om bovenop de natuurwaarde te kiezen voor een heg.
Zoals ik al eerder schreef koos ik voor planten voor een hoge heg; tot 8 meter hoog. De heg bestaat uit;

krentenstruik/Amelanchier lamarckii
De eetbare vruchtjes zijn rijp in augustus.
gewone hazelaar/ Corylus avellanaDe mannelijke, sierlijke katjes verschijnen van augustus tot april. De vrouwelijke bloempjes zijn erg bescheiden klein en rood en bloeien van februari tot maart. Vogels en kleine zoogdieren zijn verzot op de heerlijke nootjes. Er komen zo'n 70 soorten insekten op af.

eenstijlige meidoorn/ Crataegus monogynaMeidoorn is een goede basis voor elke heg; hij groeit goed dicht en zit vol dorens. In mei wordt de ganse struik bedekt met een overvloed aan witte bloemen. De bloemen verspreiden een sterke zoete geur en worden vooral bezocht door insecten met een korte tong; vliegen en bijen. De dieprode bessen zijn erg hard en rauw niet eetbaar maar er kan confituur van gemaakt worden. De vogels eten ze pas laat in de winter.

sporkehout/ Frangula alnusDe blaadjes verkleuren opvallend geel in de herfst. Zowel de knoppen als de bloemen zijn klein . Het is echter een belangrijke nectarplant voor bijen aangezien de plant erg lang bloeit nl van mei tot de herfst. De vruchtjes zijn eerst geel, vervolgens rood en bij rijpheid zwart en een lekkernij voor vogels.

sleedoorn/ Prunus spinosaBloeit voor het uitlopen van de bladeren heel vroeg in maart/april met uitbundig witte bloemen. Laat in de zomer verschijnen de blauwpaarse pruimpjes die er heerlijk uitzien maar zeer wrang smaken totdat ze een keer bevroren zijn. Je kan er jam van maken of ze inmaken in jenever.

gelderse roos/ Viburnum opalusBloeit in mei juni met witte bloemschermen die zweefvliegen aantrekken. Geeft later glanzende rode besjes in een trosje.

gewone vlier/ Sambucus nigraVlier is een zeer decoratieve struik. Ze bloeit na meidoorn en leisterbes en zorgt daardoor in menging voor een lange bloei. Bloeit in juni-juli met grote witte schermen. Je kan er thee van zetten. In de herfst hangen er zware trossen zwarte bessen naar beneden, die graag door vogels gegeten worden. Je kan er jam of sap van maken.

wilde lijsterbes/ Sorbus aucupariaDe witgele bloemschermen bloeien in mei en geven diep oranjerode bessen in de zomer. Er komen zo'n 30 soorten insekten op af.

heg

Op deze foto zie je (allé met goede bril misschien) onze heg aan de straatkant. De beplanting is 1 jaar oud.
Zoals je ook ziet heeft de gemeente letterlijk alles weggemaaid wat in en naast de sloot stond inclusief insekten, planten en zaad!
de theorie;
Een heg is een aanplanting van uitgegroeide struiken die niet of nauwelijks worden gesnoeid en die traditioneel worden gebruikt als perceelsafscheiding langs weilanden en akkers.
Ze zijn rijk aan bloesems, zaden en vruchten en bieden schuilplaatsen, nestgelegenheid en voedsel aan vogels en insecten.
Heggen vormen ook dikwijls de laatst verbindende schakel tussen de verschillende woongebieden van dieren die geïsoleerd zijn komen te liggen en worden daardoor dankbaar gebruikt door padden, egels en andere kleine zoogdieren.
Zij bieden ook onderdak aan veel wilde planten die wel houden van zo'n ruig hoekje.
Vooral een heg bestaande uit verschillende soorten struiken is een van de belangrijkste levensgemeenschappen in de tuin. Ze levert niet alleen de grootste variatie aan voedsel op maar ziet er daarenboven nog het meest natuurlijk uit.
Een heg vormt ook een goed zicht- en windscherm, iets wat wij hier ten zeerste appreciëren.
Je kan de hoogte en de breedte van je heg zelf bepalen door de soortenkeuze. Zelf heb ik gekozen voor planten voor een hoge heg; tussen de 3 en de 8 meter. De onderlinge plantafstand in de rij bedraagt dan 2 meter en ik heb ze ook 2 meter van de perceelsgrens geplant, kwestie van de omliggende boeren te vriend te houden.

Om onkruid de baas te kunnen blijven maak ik in een stuk karton een snee met in het midden een opening (duidelijk hé). Dit leg ik dan als een kraagje rond de plant en daarop doe ik voor het zicht houtsnippers die ik in het containerpark haal.
Het eerste jaar snoei je de heg ook best sterk in. Hij wordt dan dikker aan de basis en zal twee keer zo sterk uitgroeien en scheuten vormen onder uit de stam. Ook wordt er dan meer energie besteed aan de vorming van wortels.
Vorig jaar plante ik al zo'n 40 meter heg aan en die vul ik dit jaar nog eens aan met zo'n 20 meter. Over de planten in de heg meer in een volgend berichtje.