heg; de soortenkeuze

Dit is het zicht dat we hebben vanuit de keuken en ons terras. Nu al de maïs van de omliggende velden weg is hebben we terug een open uitzicht en dat is echt wel fijn.
Het geeft toch een heel ander gevoel zo'n uitzicht te hebben en zeker in de herfst/winter de silhouetten van de bomen te zien. Voor alle duidelijkheid het groen stuk is van ons en dat mag je zowel letterlijk als figuurlijk nemen wat van de buur-boeren niet gezegd kan worden.
De wind heeft hier over enkele kilometers vrij spel en het kan hier dus serieus hard waaien. Bovendien is er vanaf de straatkant (ook al passeert er niet zo heel veel volk) wel een serieuze inkijk.
Twee goede redenen om bovenop de natuurwaarde te kiezen voor een heg.
Zoals ik al eerder schreef koos ik voor planten voor een hoge heg; tot 8 meter hoog. De heg bestaat uit;

krentenstruik/Amelanchier lamarckii
De eetbare vruchtjes zijn rijp in augustus.
gewone hazelaar/ Corylus avellanaDe mannelijke, sierlijke katjes verschijnen van augustus tot april. De vrouwelijke bloempjes zijn erg bescheiden klein en rood en bloeien van februari tot maart. Vogels en kleine zoogdieren zijn verzot op de heerlijke nootjes. Er komen zo'n 70 soorten insekten op af.

eenstijlige meidoorn/ Crataegus monogynaMeidoorn is een goede basis voor elke heg; hij groeit goed dicht en zit vol dorens. In mei wordt de ganse struik bedekt met een overvloed aan witte bloemen. De bloemen verspreiden een sterke zoete geur en worden vooral bezocht door insecten met een korte tong; vliegen en bijen. De dieprode bessen zijn erg hard en rauw niet eetbaar maar er kan confituur van gemaakt worden. De vogels eten ze pas laat in de winter.

sporkehout/ Frangula alnusDe blaadjes verkleuren opvallend geel in de herfst. Zowel de knoppen als de bloemen zijn klein . Het is echter een belangrijke nectarplant voor bijen aangezien de plant erg lang bloeit nl van mei tot de herfst. De vruchtjes zijn eerst geel, vervolgens rood en bij rijpheid zwart en een lekkernij voor vogels.

sleedoorn/ Prunus spinosaBloeit voor het uitlopen van de bladeren heel vroeg in maart/april met uitbundig witte bloemen. Laat in de zomer verschijnen de blauwpaarse pruimpjes die er heerlijk uitzien maar zeer wrang smaken totdat ze een keer bevroren zijn. Je kan er jam van maken of ze inmaken in jenever.

gelderse roos/ Viburnum opalusBloeit in mei juni met witte bloemschermen die zweefvliegen aantrekken. Geeft later glanzende rode besjes in een trosje.

gewone vlier/ Sambucus nigraVlier is een zeer decoratieve struik. Ze bloeit na meidoorn en leisterbes en zorgt daardoor in menging voor een lange bloei. Bloeit in juni-juli met grote witte schermen. Je kan er thee van zetten. In de herfst hangen er zware trossen zwarte bessen naar beneden, die graag door vogels gegeten worden. Je kan er jam of sap van maken.

wilde lijsterbes/ Sorbus aucupariaDe witgele bloemschermen bloeien in mei en geven diep oranjerode bessen in de zomer. Er komen zo'n 30 soorten insekten op af.

bijna sinterklaas

Droom ik al zo lang van verse ijzerhard voor de thee en dan ineens blijkt die maar enkele muisklikken verwijderd te zijn. Zie maar eens hier.
Ineens een bestelling gedaan en ik vrees dat ik me weer niet heb kunnen inhouden;
-heemst/ Althea officinalis
-smeerwortel/Symphytum officinale
-ijzerhard/ Verbena officinalis
-teunisbloem/ Oenothera biennis
-koningskaars/ Verbascum thapsus
-chinees bieslook/ Allium tuberosum (die heb ik er speciaal bijgezet omdat Anne tanne er dit over schreef)

'T is volgende week sinterklaas dus mag ik mezelf toch ook eens verwennen hé.

heg

Op deze foto zie je (allé met goede bril misschien) onze heg aan de straatkant. De beplanting is 1 jaar oud.
Zoals je ook ziet heeft de gemeente letterlijk alles weggemaaid wat in en naast de sloot stond inclusief insekten, planten en zaad!
de theorie;
Een heg is een aanplanting van uitgegroeide struiken die niet of nauwelijks worden gesnoeid en die traditioneel worden gebruikt als perceelsafscheiding langs weilanden en akkers.
Ze zijn rijk aan bloesems, zaden en vruchten en bieden schuilplaatsen, nestgelegenheid en voedsel aan vogels en insecten.
Heggen vormen ook dikwijls de laatst verbindende schakel tussen de verschillende woongebieden van dieren die geïsoleerd zijn komen te liggen en worden daardoor dankbaar gebruikt door padden, egels en andere kleine zoogdieren.
Zij bieden ook onderdak aan veel wilde planten die wel houden van zo'n ruig hoekje.
Vooral een heg bestaande uit verschillende soorten struiken is een van de belangrijkste levensgemeenschappen in de tuin. Ze levert niet alleen de grootste variatie aan voedsel op maar ziet er daarenboven nog het meest natuurlijk uit.
Een heg vormt ook een goed zicht- en windscherm, iets wat wij hier ten zeerste appreciëren.
Je kan de hoogte en de breedte van je heg zelf bepalen door de soortenkeuze. Zelf heb ik gekozen voor planten voor een hoge heg; tussen de 3 en de 8 meter. De onderlinge plantafstand in de rij bedraagt dan 2 meter en ik heb ze ook 2 meter van de perceelsgrens geplant, kwestie van de omliggende boeren te vriend te houden.

Om onkruid de baas te kunnen blijven maak ik in een stuk karton een snee met in het midden een opening (duidelijk hé). Dit leg ik dan als een kraagje rond de plant en daarop doe ik voor het zicht houtsnippers die ik in het containerpark haal.
Het eerste jaar snoei je de heg ook best sterk in. Hij wordt dan dikker aan de basis en zal twee keer zo sterk uitgroeien en scheuten vormen onder uit de stam. Ook wordt er dan meer energie besteed aan de vorming van wortels.
Vorig jaar plante ik al zo'n 40 meter heg aan en die vul ik dit jaar nog eens aan met zo'n 20 meter. Over de planten in de heg meer in een volgend berichtje.

ondertussen in de moestuin

Het is ondertussen eind november en in de moestuin staat er nog altijd wat te groeien; broccoli, prei, selder, winterwortelen, pastinaak en spruiten.


Maar zoals je hierboven kan zien staat er ook nog wat groenigheid speciaal voor de winter. Velen denken dat er in de winter niets meer te halen valt uit de tuin en dat is jammer, want zo'n lekker fris groen blaadje uit eigen tuin smaakt dan heerlijk.
Veldsla heeft weinig last van de strengste vorst of zelfs een pak sneeuw kunnen ze goed verdragen. Ook winterpostelein is zo'n plantje dat heel wat koude kan weerstaan.


Rucola en koriander heb ik ook gezaaid maar die hebben toch een meer beschut plaatsje nodig.

Wil je van al dat groens in de winter genieten dan moet je zaaien in augustus.

Vergeet dus bij je velt zadenbestelling ook niet deze winterse vitaminen.

Salvia sclarea

Een stekje dat ik kreeg op een velt tuinbezoek. Het stond eigenlijk al enige tijd buiten af te harden maar toen het enkele weken geleden vroor hing het helemaal slap. Dus heb ik het maar vlug terug in de veranda gezet waar het zal blijven staan tot volgend voorjaar om uitgeplant te worden.
Scharlei is een tweejarige forse plant met grote mooie lichtblauwe bloemen en grote behaarde bladeren. Het haalt een hoogte van 100 cm en bloeit van juni tot september.
Het heeft een opvallende geur die doet denken aan lavendel en geranium en wordt daarvoor gebruikt in etherische oliën. Maar ook in desserten zou het lekker zijn. Ik moet nog eens nadenken waar ik het ga uitplanten.

zaad en bollen

Nee het gaat hier niet om geestes-verruimende middelen, maar wel degelijk over planten. Ik had enkele plantjes van de tuinjudaspenning/Lunnaria annua op een schaduwrijke plaatsje in de tuin staan, tussen de klimop.


Nu is één van mijn favoriete bezigheden in de tuin het verzamelen van zaad en het uitzaaien ervan. Zo heb ik dit jaar de judaspenning zich kwistig laten uitzaaien. Ondertussen priemen door de klimop al ettelijke plantjes, dat belooft dus kleur te geven in de anders o zo groene klimop. Bovenop de vroege bloei en de sierlijke zaaddozen is de judaspenning een plantje waarop de vlinders graag afkomen en het verschaft de rupsen ook voedsel.
Het is een waardeplant voor het oranjetipje, groot en klein koolwitje en klein geaderd koolwitje.

Allemaal eigenschap die ik ten zeerste waardeer in mijn natuurlijke-rijke tuin.
Ook heb ik zaadjes in mijn kweekpotjes gezaaid (de kiemtijd duurt wel erg lang, ik dacht echt dat het niets ging worden), deze zijn ondertussen al enkele weken uitgeplant en zijn precies goed aangeslagen.
Hierbij heb ik boshyacinten/Hyacintoides hispanica geplant, ze zijn het toonbeeld van verwilderingsbollen en bloeien tegelijk met judaspenning en kleuren daar erg mooi bij.
Ook de Scilla Siberica/oosterse sterhyacint is een typische verwilderings-bol en heb ik dit jaar ook geplant.
Ik heb trouwens nog wat zaad liggen van de judaspenning als iemand geïnteresserd is om zaadjes te ruilen mag je altijd een voorstel doen.

Laat het voorjaar maar komen voor terug wat kleur in de tuin.

het ultieme herfstgevoel

Ik ben een absolute paddenstoelen leek maar ik vind het wel bijdragen tot het ultieme herfstgevoel. Mocht je weten om welke soort het hier gaat en of ze eetbaar zijn (dat zou helemaal leuk zijn) dan mag je dit altijd laten weten.

een bloemenakker

Zoals je kan zien zag het er deze zomer prachtig uit, allé dat vind ik toch.
Ik had nog een grote open plek in de bloemen border naast de oprit en zaaide er eenjarigen; gele ganzebloem/Chrysanthemum Segetum, bolderik/Agrostemma githago bij een achtergrond van zonnebloemen.
Ondertussen ziet het er niet zo fraai meer uit moet ik zelf toegeven.
De vogeltjes hebben de zonnebloemen ondertussen helemaal leeggesmuld en wat rest zijn dus verdroogde zonnebloemen en ook de andere eenjarigen maken een verdroogde indruk. Daarbovenop kwam nog dat de gele ganzebloemen zo extensief waren dat ze ook een heel aantal van mijn aangeplante planten overwoekerden en het is dus afwachten of die volgend jaar terug opschieten. Ondertussen ben ik wel in het bezit van 2 emmers bomvol zaad van gele ganzebloem, bolderik en klaprozen/Papaver rhoeas, die elders in de tuin groeiden.



Aangezien ik door gezinsuitbreiding mijn moestuin volgend jaar heel wat beperkter wil houden heb ik daar nog een serieuze lap grond over.
De theorie;
Een bloemenakker heeft de meeste slaagkansen op een niet te voedselrijke zandbodem.
Je zaait de eenjarigen in zonder graslandplanten en naargelang het zaad heb je verschillende zaaimomenten;

Winterharde eenjarigen zijn voornamelijk de inheemse soorten zoals bolderik, korenbloem/Centaurea cyanus, klaproos, echte kamille/Matricaria chamomilla en voederwikke-Vicia sativa. Je kunt deze soorten zaaien in oktober eventueel samen met graan zoals winterrogge, wintertarwe of spelt. Maar je kan ook gewoon wachten tot in de lente en ze zaaien met tarwe, gerst of wilde haver. Ze bloeien dan ook later.

















Daarnaast heb je nog de halfwinterharde eenjarigen, het zijn uitheemse soorten waartoe oa de gele ganzenbloem en de slaapbol/Papaver somniferum behoort. Deze zaai je vanaf eind maart.









En dan zijn er nog de niet winterharde eenjarigen met allemaal uitheemse soorten zoals cosmos, afrikaantje, ... .

Het inzaaien gebeurt op naakte grond en je zaait best zo dun mogelijk, je kan hiervoor het zaad best vermengen met los zand.
Na het zaaien moet je de zaden licht inharken. Begieten is niet echt nodig (en bovendien niet echt ecologisch (als je kraantjeswater gebruikt) en tijdrovend) , het zaad kan rustig wachten op de juiste omstandigheden om te kiemen.

De bloemenakker groeit op verstoorde bodem, dus je moet deze jaarlijks verstoren net als echt akkerland. Je maait eerst het geheel af en werkt het daarna onder ofwel in oktober ofwel in maart.

Als je dit zo leest dan snap je toch niet dat er niet meer mensen een bloemenakker aanleggen; ok je hebt er werk mee bij de aanleg maar dan ben je toch verzekerd van enkele maanden plezier. En eens je vertrokken bent heb je steeds nieuw zaad voor handen.

Het resultaat zou er zo kunnen uitzien;